Gisteren, maandag 14 oktober 2019, vond in Leuven een eerste solidariteitsactie plaats voor en door mensen die zich, om het zacht uit te drukken, niet kunnen vinden in de Turkse invasie van Noord-Syrië. Ik ben niet van plan hier een heel betoog te houden over de redenen waarom het niet geoorloofd is voor de Turkse regering om een ander land binnen te vallen, een etnische zuivering aan te kondigen of onschuldige burgers vanuit de lucht te bombarderen. Daar zullen wel genoeg journalisten artikelen aan wijden [1] en als ze dat niet doen, kunnen allerlei andere individuen hun rol overnemen. Ik wil het liever over de samenstelling van de groep betogers hebben.
Volgens mij waren er ongeveer 350 deelnemers, grotendeels Koerden die hun ontevredenheid luidkeels, maar in een voor mij onbegrijpelijke taal uitten. Dat is niet enorm veel, maar een aantal aanwezigen had blijkbaar een nog lagere opkomst gevreesd. Dat is niet meteen een geruststellende boodschap.
Ik kan er geen exact getal op plakken, maar ik ben er zeker van dat niet alle deelnemers effectief in Leuven wonen. Er waren ongetwijfeld een aantal Koerden uit andere steden bij die deze dagen wanhopig elke actie ten voordele van hun binnenkort morsdode strijdmakkers bijwonen. Laten we er even van uitgaan dat er 250 ‘echte’ Leuvenaars meestapten [2].
Leuven telt ongeveer 100.000 inwoners en ongeveer 50.000 studenten die in omgebouwde herenhuizen voor de plaatselijke overlast van hun oppervlakkigheid zorgen. Als we de empathie met een onderdrukte bevolking even catastrofaal inschatten en ervan uitgaan dat maar liefst 20 percent de Turkse invasie steunt [3], dat 15 percent van onze vergrijzende bevolking zich niet in staat voelt ’s avonds over straat te wandelen, dat 15 percent andere verplichtingen had en dat 25 percent nooit de moeite neemt te volgen wat er zoal in de eigen omgeving gebeurt, blijft er nog 5 percent over. Dat zijn dus 7.250 potentiële betogers die er niet waren. Aangezien we niet in staat zijn van elk individu te achterhalen waarom hij of zij ergens al dan niet was, moeten we ons misschien eens afvragen wie er precies op het appel ontbrak.
De Koerden waren er, aangevuld met een sterke delegatie van de lokale anarchisten, maar daar bleef het eigenlijk bij.
Ik kan ergens iemand over het hoofd hebben gezien, maar volgens mij waren er geen lokale politici [4]. Politici laten zich nochtans graag in het openbaar zien, soms uit overtuiging en soms om de sympathie van potentiële kiezers te wekken. Maar gisteren waren ze er niet.
Ik heb veel allochtonen gezien, maar volgens mij waren dat allemaal Koerden. Dat de Turkse nationalisten niet meemarcheerden, is misschien niet meer dan logisch, maar dat laat nog altijd heel wat nationaliteiten over. Het is een van de grote ironieën van deze tijd. Als er wordt gedemonstreerd tegen armoede, staat de meerderheid van de betogers niet op een leefloon en als er een actie is tegen racisme, zijn de meeste deelnemers zo autochtoon als een Brusselse wafel. Afrikaanse of zelfs Afghaanse vluchtelingen die hier relatieve veiligheid zoeken, vinden het blijkbaar niet nodig andere met uitroeiing bedreigde groepen te steunen.
Ik heb weinig studenten gezien. Met al die kinderkoetsen vol Koerdische kinderen had de betoging soms iets weg van een opvallend luidruchtige familie-uitstap, maar als we hen even buiten beschouwing laten, lag de gemiddelde leeftijd ver boven de dertig. De tijd dat studenten een motor van sociale verandering waren, is duidelijk voorbij. De kracht van eigenbelang zou een goede politieke slogan zijn.
De vakbonden en andere middenveldorganisaties waren ook opvallend afwezig. Ook zij hebben blijkbaar andere prioriteiten dan een op voorhand duidelijk aangekondigde massamoord. De woonbonus zal belangrijker zijn.
De pers was er trouwens ook niet. Dat zal niemand verbazen, want geen enkele redactie heeft nog voldoende geld om echte journalisten aan te werven, laat staan om ze ook nog eens op pad te sturen. Het is goedkoper de persberichten van Belga te kopiëren.
Een grappig neveneffect van dit alles is dat de politie zich eigenlijk ook amper heeft laten zien. De enige zichtbare vlaggen behoorden toe aan anarchisten en de PKK, in veel landen als terroristische organisatie verboden, maar zelfs dat werkt niet meer als een rode lap op ordediensten die wanhopig proberen te vermijden dat hun personeelsleden later te recupereren overuren presteren.
De grote slachtoffers van al deze afwezigheden zijn natuurlijk de Koerden zelf. Een grote betoging zou niets oplossen, maar zou wel mensen samenbrengen die dan effectievere strategieën kunnen bekokstoven. Een boycot van Turkse handelszaken die de dictator steunen, zou een goed voorbeeld zijn, maar dan moeten wel eerst voldoende mensen bereid zijn om alle Turkse zaken in hun omgeving te screenen en die informatie door te geven. Dat zijn tactieken die perfect passen in de politiestaat die de aanhangers van Erdogan zo aanbevelenswaardig vinden [5].
In elk geval zal geen enkel maatschappelijk probleem ooit worden opgelost indien de meerderheid op deze manier achteruit blijft leunen. De Koerden in Rojava doen hun best om een betere wereld te creëren. In mijn eigen land zie ik slechts machteloze enkelingen zoiets proberen. De meesten prefereren onrecht en egoïsme. Ik vraag me af wanneer ze zullen beseffen dat dit niet de juiste aanpak is. Moeten we wachten tot letterlijk 1 miljard klimaatvluchtelingen Fort Europa bestormen of moeten we wachten tot ze wettelijk tot de lijfeigenen van de economische elite worden gereduceerd?
----------------------------
[1] Zij het dan geen artikelen die op hun eigen observaties zijn gebaseerd. Ik heb gisteren vernomen dat zowat alle buitenlandse journalisten voor hun eigen veiligheid naar Irak zijn gevlucht. Men weet dat er ergens iets serieus mis is als mensen zich veiliger voelen in Irak, denk ik dan bij mezelf.
[2] Als iemand accuratere informatie heeft, mag hij of zij me altijd corrigeren. Het leek me tijdens een betoging tegen een repressieve dictator niet gepast iedereen om zijn papieren of adres te vragen.
[3] Gezien de electorale resultaten van de voorbije jaren is dit ongetwijfeld een te hoog percentage, maar dat kan ik natuurlijk niet bewijzen.
[4] Behalve de lokale politici van Koerdische origine, maar die vallen natuurlijk ook in een andere categorie.
[5] Ik baseer me gewoon op de statistieken. De meeste bootvluchtelingen die tegenwoordig op Griekse eilanden aanspoelen, soms levend maar meestal verdronken, zijn geen Syriërs, Irakezen of andere door IS verjaagden, maar Turkse intellectuelen en ambtenaren die na de mislukte poging tot staatsgreep als criminelen en volksverraders worden beschouwd. Aangezien ik volgens de officiële criteria zelf een volksverrader ben, voel ik wel sympathie voor deze mensen.
