Op 10 juli 2013 heeft de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement zijn goedkeuring gegeven aan het voorstel van decreet van de heren Ludwig Caluwé, Bart Van Malderen, Kris Van Dijck en Philippe De Coene [1] houdende wijziging van het decreet van 27 maart 2009 betreffende radio-omroep en televisie. Op het eerste gezicht is deze gebeurtenis natuurlijk verre van uitzonderlijk, maar helaas zou de inhoud en de achterliggende redenering wel eens onaangename gevolgen voor vele mensen, waaronder ondergetekende, kunnen hebben.
Hoewel ik de volledige tekst als bijlage heb toegevoegd, zal een welgekozen citaat voor de iets luiere lezer, een categorie waar ik mezelf ook wel eens toe durf te rekenen, al menig tipje van de hijab lichten.
“In artikel 180 van het decreet van 27 maart 2009 betreffende radio-omroep en televisie wordt een eerste lid ingevoegd dat luidt als volgt:
“Dienstenverdelers geven de lineaire omroepprogramma’s onverkort en in hun geheel door. Dat geldt ook voor de bijbehorende diensten; in dit artikel worden onder bijbehorende diensten onder meer verstaan: ondertiteling, audiobeschrijving, gebarentaal en auditieve ondertiteling. Elke functionaliteit die een dienstenverdeler aan de eindgebruikers met betrekking tot deze lineaire omroepprogramma’s, of een deel ervan, aanbiedt, vergt vooraf de uitdrukkelijke en bijzondere toestemming van de betrokken omroeporganisatie.”.
Voor oningewijden kan deze passage redelijk ingewikkeld klinken, maar het venijn zit ditmaal duidelijk in de staart. Samengevat, komt het erop neer dat de distributiebeheerder, bedrijven als Belgacom en Telenet dus, programma's van een zender, zoals de VRT, Vier of Al Jazeera, niet zelf mag inkorten of wijzigen. Daar is niemand tegen. Helaas moet ook voor elke functionaliteit die door de distributienetbeheerder wordt aangeboden vooraf expliciet toestemming aan de zender worden gevraagd. Een functionaliteit die tegenwoordig eindelijk tot onze beschikking staat, is de mogelijkheid programma's op te nemen en vervolgens de reclameblokken door te spoelen. Iedereen die over deze functie beschikt, is zeer blij eindelijk van die eindeloze reeks desinformatie af te kunnen geraken, maar de zenders zijn hier verre van blij mee. Nu krijgen ze dus de mogelijkheid de distributeurs te weigeren hun klanten die handige functie aan te bieden.
De zenders zien hun reclame-inkomsten dalen omdat al die potentiële adverteerders natuurlijk ook beseffen dat reclameblokken steeds vaker worden doorgespoeld en al helemaal niet met aandacht worden bekeken. Ik durf zelfs wedden dat de meeste directeurs en andere beleidsmakers van de adverterende bedrijven hun eigen advertenties al kijkend doorspoelen.
Ik vind dit bijzonder inconsequent van dat door het plaatselijk stemvee verkozen parlementje. Officieel komen ze daar op voor de rechten van de consument en de Vlaamse burger, maar nu bieden ze privébedrijven de mogelijkheid te verbieden dat diezelfde burger reclameboodschappen die hij irrelevant of storend vindt door te spoelen. Officieel verdedigen ze daar, al dan niet met veel enthousiasme, de vrije markt, maar nu nemen ze maatregelen ten nadele van de burger om privébedrijven de mogelijkheid te bieden om meer inkomsten te verwerven.
Als bedrijven niet voldoende inkomsten binnenhalen, bijvoorbeeld uit reclame, gaan ze in normale omstandigheden gewoon failliet. Alleen zijn onze volksvertegenwoordigers daar blijkbaar tegen. Voor zenders mag en kan blijkbaar meer dan voor de gemiddelde cafébaas [2], want die blijven ze maar met meer en meer regeltjes en voorschriften bestoken of voor de gemiddelde buurtwinkel, want ze blijven maar plannen voor megalomane shopping centra bespreken.
Ik vraag me af wanneer we eindelijk eens een volwaardige pay-per-view krijgen in ons land en de nadruk komt te liggen op programma's die de kijker uit het aanbod selecteert en vervolgens na betaling reclamevrij kan bekijken. Nu wordt de meerderheid der programma's enkel en alleen gemaakt om de ruimte tussen de reclameblokken op te vullen en kijkers te lokken die vervolgens kunnen worden gestimuleerd hun geld te verspillen aan een auto met een extra groot handschoenenkastje voor de 300 pagina's dikke handleiding van de boordcomputer, een wasproduct tegen 50 tinten grijs en een gsm-abonnement met een gratis app die de afwas doet. Met een zuivere pay-per-view kunnen programmamakers misschien eindelijk weer maar aandacht aan kwaliteit schenken en ons niet langer met realityseries over boeren zonder vrouw, zangeresjes zonder talent of amateurkoks zonder kennis van de Nederlandse grammatica lastigvallen.
De vraag is dan natuurlijk of we, naast een neutrale nieuwszender met een gegarandeerde onafhankelijkheid en duidelijk omschreven opdracht, nog zenders nodig zouden hebben. Misschien zouden de productiehuizen in dat geval beter rechtstreeks met de distributeurs samenwerken. Misschien zou dit systeem ook nadelen hebben die ik momenteel nog niet zie, maar ik merk dat onze verkozenen deze discussie niet voeren en liever de lobbyisten van VTM, Vier en dergelijke ter wille zijn.
Mijn conclusie is dat dit decreet de kijker weinig tot geen voordelen biedt en dat we dreigen de doorspoelmogelijkheid te verliezen. Hopelijk worden dvd's in de toekomst wat goedkoper.
--------------------
[1] Oftewel de meerderheidspartijen CD&V, sp.a en N-VA. Zij die het nieuws nauwgezet opvolgen, weten dat Ludwig Caluwé ondertussen het Vlaams Parlement heeft verlaten om lid te worden van de bestendige deputatie van de provincie Antwerpen, maar ten tijde van de oorspronkelijke indiening stond hij nog ten dienste van het hele Vlaamse Gewest.
[2] Onlangs gelezen dat sinds de invoering van het rookverbod al meer dan 3000 cafés de boeken hebben neergelegd. Het is natuurlijk moeilijk onomstotelijk te bewijzen dat al die sluitingen enkel en alleen het gevolg van dit verbod zijn, maar de stijging in vergelijking met de voorgaande jaren lijkt me toch geen toeval.
