Wie de voorbije dagen de kranten heeft opengeslagen, is op de eerste pagina’s steevast geconfronteerd met de al dan niet toereikende veiligheid van onze spoorwegen, met het noodweer in Madeira en met ontsnappingen uit een zogezegd tot gevangenis omgebouwd museum. Wie vervolgens ook de moeite heeft gedaan de daaropvolgende pagina’s te bekijken, heeft weer een mooie staalkaart gekregen van de manier waarop de verdedigers van de vrije markt hun eigen belangen trachten veilig te stellen nu ze vermoeden dat de economische crisis over haar hoogtepunt heen is.
Volgens Itinera [1] moet de overheid zich weer uit de economie en de marktwerking terugtrekken. De overheid heeft haar rol van ‘brandweerman’ vervuld ten tijde van crisis en moet nu de markt weer de volle vrijheid geven. Indien dit niet zou gebeuren, zouden we volgens deze denk- en doetank die niet veel nadenkt en nog minder doet, tenzij het verspreiden van persberichten in rekening wordt gebracht, in een communistisch systeem belanden. Een overdaad aan staatsinmenging zou immers dodelijk zijn voor de creativiteit en de innovatiedrang van onze ondernemers.
Laten we dit eens anders formuleren. De grote spelers op de vrije markt hebben verkeerde beslissingen genomen en hebben een wereldwijde crisis veroorzaakt. Toen alles begon mis te lopen, moest de overheid te hulp schieten. Nu de crisis enigszins voorbij lijkt, moet de overheid weer ophoepelen zodat diezelfde grote spelers, die overigens macht noch geld hebben ingeboet [2], weer dezelfde fouten kunnen maken.
Volgens Alexander De Croo moeten de pensioenen anders worden gefinancierd, moeten de werkloosheidsuitkeringen in de tijd worden beperkt en een degressieve financiële waarde kennen en zijn alle vormen van lastenverhogingen, ook als ze niets met arbeid te maken hebben, absoluut onbespreekbaar. Ook hij vindt dat onze samenleving op de grens van het communisme balanceert.
Laten we ook zijn standpunt eens nader bekijken. De ‘gewone’ mens, de werknemer, arbeider, bediende of hoe men hem ook wil omschrijven, moet langer werken, meer voor zijn eigen pensioen bijdragen, desgevallend minder werkloosheidsuitkering ontvangen en zich over het algemeen meer aanpassen aan het klimaat van besparingen. De ‘ongewone’ mensen, die het geluk hebben nu al over een serieus fortuin te beschikken, mogen hierop niet worden belast en moeten ook op geen enkele andere manier aan deze nieuwe praktijken bijdragen. Het lijkt me duidelijk wiens belangen hier worden gediend en wie voor de heer De Croo kan ontploffen.
In elk geval heeft deze terugkeer naar het klassiek-liberale discours van de 19e eeuw niets met een nakende communistische machtsovername te maken. Communisme staat voor de collectivering van de productiemiddelen en de besluitvormingsprocessen. De beperkte staatsinterventies die hier worden aangeklaagd, passen in de lijn die door economen als John Maynard Keynes is uitgedacht en die de basis van de Westerse welvaartstaten vormt. Door deze visie als communistisch te omschrijven, proberen de woordvoerders van het ongebreideld kapitalisme de verwezenlijkingen van de voorbije zestig jaar door middel van een ongefundeerde gelijkschakeling met de regimes van Stalin of Pol Pot bij een slecht geïnformeerd publiek in een slecht daglicht te plaatsen.
De vraag is niet waarom ze dit doen. Ze proberen enkel hun eigen belangen te verdedigen en we moeten van dergelijke mensen niet meer of niet minder verwachten. De vraag is waarom hierop niet meer reactie komt. Wat deze mensen beweren, is flagrant onjuist en een verdraaiing van de feiten. Ik hoop dat deze kleinschalige blog niet de enige plaats is waar hierop wordt gewezen. Ik heb in elk geval nog niet veel protest gehoord of gezien.
----------
[1] Volgens de eigen site, www.itinerainstitute.org, is Itinera een “Onafhankelijke denktank en doetank voor duurzame economische groei en sociale bescherming". Volgens diezelfde site gaat het hier om een vzw die louter en alleen op basis van giften weet te overleven. De vraag is natuurlijk van wie die giften afkomstig zijn en wat hier al dan niet tegenover staat. Daarover wordt natuurlijk niets gezegd. Mij lijkt het in elk geval veilig te stellen dat Itinera in de eerste en misschien zelfs enige plaats wordt gefinancierd door ondernemers die iets te winnen hebben bij de conclusies die door het instituut worden getrokken en die overigens met betrekking tot zowat elk onderwerp op voorhand lijken vast te staan.
[2] Allez, met uitzondering van Maurice Lippens dan.
