Iedereen heeft ondertussen natuurlijk al vernomen dat er vanaf 1 juli 2014 een totaal rookverbod in de Belgische café’s zou komen. Op een of andere manier slagen onze Europese politici erin alle slechte ontwikkelingen in de Verenigde Staten over te nemen en alle goede ontwikkelingen, zoals gecontroleerde huurprijzen in bepaalde stadswijken, te negeren. Op zich lijkt het me geen goed idee deze hypercorrecte maatregel te nemen, maar we mogen ook niet uit het oog verliezen dat bepaalde mensen graag in een rookvrij café zitten. Aangezien die mensen natuurlijk ook hun rechten hebben, lijkt het onderstaand model me eigenlijk de meest gepaste wijze om met dit discussiepunt om te gaan. We laten de beslissing over aan de uitbaters. Zij moeten maar zien wat ze met hun eigen zaak doen. Het moet echter voor de potentiële bezoekers duidelijk zijn waar ze zich bevinden. Daarom vind ik dat de overheid elke café-uitbater moet verplichten een duidelijke keuze te maken en die duidelijk te afficheren, zowel binnen zijn zaak als buiten, aan de gevel of de voordeur van diezelfde zaak. De keuzemogelijkheden zijn eenvoudig:
- er wordt gerookt in heel de zaak
- er wordt uitsluitend gerookt in het daarvoor voorziene rooklokaal
- er wordt niet gerookt in de zaak
Als de uitbaters zich aan de verplichting houden dit duidelijk te afficheren, zodat iedereen weet waar hij aan begint nog voor hij de deur heeft geopend, kan de potentiële klant een duidelijk geïnformeerde keuze[1] maken. Wie liever geen rook in zijn omgeving ziet, kan een andere zaak opzoeken nog voor hij zich hoeft te ergeren. Wie wanhopig nicotine nodig heeft, weet op voorhand waar zijn gewoonte of verslaving al dan niet welkom is. Niet-rokers hoeven trouwens niet te panikeren. Natuurlijk zijn de rookvrije café’s momenteel een kleine minderheid. Deze regeling zou daar echter verandering in kunnen brengen. Indien zou blijken dat de rookvrije café’s goed draaien, zal een aantal middenstanders daar zeker rekening mee houden en om louter financiële redenen het eigen café ook rookvrij maken. Op die manier zou na verloop van tijd een exacte verhouding ontstaan tussen het aantal café’s waar wel en niet mag worden gerookt en het aantal klanten dat wel of niet apprecieert dat wel of niet wordt gerookt in het café waar zij zitten. Aan deze regeling is helaas de noodzaak verbonden controles uit te oefenen. Als een uitbater eenmaal een keuze heeft gemaakt, moet hij er zich ook aan houden. Als buiten staat aangegeven dat er niet mag worden gerookt, is er binnen ook geen ruimte voor uitzonderingen[2]. In mijn ogen mag aan uitbaters of klanten die weigeren de regeling na te leven gerust een boete worden opgelegd. Hetzelfde geldt trouwens voor uitbaters van niet-rookvrije café’s die nalaten in een stevige rookafzuigingsinstallatie[3] te voorzien. Natuurlijk is de discussie hiermee niet gesloten. Een aantal elementen zijn hierboven nog niet aan bod gekomen. Zo moeten we het nog eens hebben over de rechten van het personeel, over de toekomst van de zogenaamde eetcafé’s en over de kosten van het roken voor de gezondheidszorg, die tenslotte in grote mate door belastinggeld wordt gefinancierd. Dit stukje zal dan ook nog meer dan één vervolg krijgen.
----------
[1] Die informatieplicht kan even goed een ontradende boodschap bevatten, vergelijkbaar met de mededelingen in verband met het gezondheidsrisico die nu al op pakjes sigaretten staan vermeld. Het komt dan neer op “hier wordt gerookt, betreden op eigen gezondheidsrisico”, maar dan liefst iets minder formeel verwoord.
[2] Idem dito in het geval een rookruimte wordt ingericht. Die ruimte is immers per definitie begrensd en er is bijgevolg een duidelijk onderscheid tussen wat zich binnen en buiten de rookruimte afspeelt.
[3] Op dat vlak mogen de normen trouwens gerust wat worden verstrengd. Dat er wordt gerookt, hoeft niet te betekenen dat de baas niet wat mag investeren. Zuurstof is ook een basisrecht en sommige uitbaters nemen het hier niet erg nauw mee. Als ze dan in het verleden allemaal wat meer zouden hebben gedaan, zou het draagvlak voor een rookverbod nu waarschijnlijk een stuk kleiner zijn.
