Zoals beloofd, volgt hier het tweede onderdeel van mijn mening over het geplande rookverbod in de horeca. In een vorig stukje, zonder veel streven naar originaliteit ' deel 1 ' genoemd, heb ik mijn eigen alternatief naar voren geschoven. Nu wil ik even ingaan op de voor- en nadelen [1] van het voorstel zoals het nu op tafel [2] ligt. Om het overzichtelijk te houden, splitsen we dit even op per betrokken of belanghebbende partij, in het managersjargon de stakeholders genoemd.
Voor tappers die zelf niet roken:
Voordeel: ze worden niet meer aan sigarettenrook blootgesteld
Nadeel: de sfeer daalt (zie ook bij Klanten)
Nadeel: de omzet daalt, want mensen die geregeld buiten staan te roken, consumeren minder en zijn er trouwens ook vaak niet bij als iemand binnen een rondje geeft
Nadeel: aangezien de motivatie van rokende tappers daalt, wordt het voor niet-rokende tappers moeilijker vervangers, invallers of andere vormen van collegiale steun te vinden
Saldo: onbeslist, hangt ervan af hoe erg ze die sigarettenrook zelf eigenlijk vinden, maar dat is nooit onderzocht
Voor tappers die zelf roken:
Voordeel: geen
Nadeel: het aantal klanten zal dalen, wat natuurlijk gevolgen voor de omzet heeft
Nadeel: klanten die regelmatig naar buiten gaan om te roken, drinken minder
Nadeel: het wordt zeer moeilijk om zelf te roken tijdens de diensturen, wat zeker geldt voor tappers die er alleen voor staan en bijgevolg in feite geen enkel ogenblik hun toog kunnen verlaten
Nadeel: de sfeer, die toch een belangrijk argument is om voor een job in een café te kiezen, daalt omdat slechtgezinde rokers heel de tijd van binnen naar buiten en omgekeerd moeten trekken
Nadeel: de motivatie van rokende tappers daalt, wat betekent dat collega’s het moeilijker zullen vinden invallers of vervangers te vinden
Saldo: negatief
Voor DJ’s:
Voordeel: als ze zelf niet roken, hebben ze geen last van sigarettenrook of passief roken meer
Nadeel: als ze zelf roken, krijgen ze het moeilijk een hele set zonder pauzes af te werken
Nadeel: als veel mensen vaak naar buiten gaan om te roken of gewoonweg minder op stap gaan, daalt de aandacht voor de muziek en bijgevolg het belang van de DJ in een zaak
Saldo: negatief
Voor portiers:
Voordeel: ze worden niet langer aan sigarettenrook en passief roken blootgesteld
Nadeel: aangezien veel mensen buiten zullen willen roken, wordt het veel drukker aan de ingang van de zaak, wat de controle en eventuele veiligheidsinterventies, of hoe men dat ook wil noemen, moeilijker maken
Voor het personeel aan de kassa van een discotheek:
Voordeel: ze worden niet langer blootgesteld aan sigarettenrook en passief roken
Nadeel: aangezien heel wat mensen vaak naar buiten zullen gaan om te roken, zal het aan de kassa moeilijker worden om te controleren wie al dan niet reeds heeft betaald, wat op drukke momenten dan weer tot langere wachtrijen en ontevreden aanschuivende bezoekers kan leiden
Saldo: negatief, zeker omdat de kassa meestal vlakbij de ingang te vinden is en er daar sowieso al minder rook hangt
Voor de klanten die zelf roken:
Voordeel: zelfs als men zelf blijft roken, wordt de impact van het passief roken kleiner
Nadeel: aangezien rokers worden verondersteld constant van binnen naar buiten en weer terug te bewegen, zullen ze in ons rotklimaat sneller verkoudheden en dergelijke oplopen
Nadeel: de betrokkenheid bij de sfeer in een zaak wordt kleiner, want men staat vaak buiten
Nadeel: de mogelijkheid diepgaande gesprekken te voeren, wordt om dezelfde reden kleiner
Nadeel: de mogelijkheid van de muziek te genieten, wordt eveneens kleiner
Nadeel: als de cafébaas gierig is, staat men de helft van de tijd in de regen
Nadeel: als men heel de tijd in de kou moet staan, wordt het ook moeilijker op een normale manier van een drankje te genieten, wat eigenlijk een van de bestaansredenen van de hele horecasector is
Saldo: negatief
Voor de klanten die zelf niet roken:
Voordeel: niet-rokers hebben soms last van sigarettenrook, wat in een rookvrije ruimte natuurlijk niet het geval is
Voordeel: hun gezondheid lijdt niet onder de gevolgen van het passief roken
Nadeel: rokende vrienden zullen al wat vaker weigeren mee op stap te gaan of zullen een groot gedeelte van de avond buiten doorbrengen, wat niet bevorderlijk is voor de diepgang der gesprekken
Nadeel: aangezien de rokende klanten constant in en uit zullen lopen, zullen ze, vooral in de koudere maanden, vaker in de tocht staan
Saldo: positief
Voor de omwonenden van een zaak:
Voordeel: geen
Nadeel: aangezien meer mensen buiten zullen staan, zal er ook meer lawaai op straat zijn, eventueel aangevuld met rokers die het de moeite niet vinden om binnen een toilet op te zoeken
Nadeel: ten gevolge van de grotere aanwezigheid buiten en de hierboven geschetste gevolgen daarvan kan de marktwaarde van hun woning dalen, wat natuurlijk enkel belangrijk is voor eigenaars en niet voor huurders
Saldo: negatief
Voor de politiediensten:
Voordeel: geen
Nadeel: aangezien er meer mensen op straat zullen staan, zullen er ook meer, in de meeste gevallen allicht zelfs terechte, klachten binnenlopen, wat de politiediensten ervan zal weerhouden ander werk te verrichten
Nadeel: vooral in de beginperiode zullen zij de naleving van een rookverbod moeten afdwingen of toch minstens controleren, wat hen van andere taken weghoudt en bovendien, indien overtredingen worden vastgesteld, een hoop papierwerk met zich meebrengt
Saldo: negatief
Voor de uitbaters van een horecazaak waar het roken op dit ogenblik nog niet verboden is:
Voordeel: geen, tenzij ze zelf last van de sigarettenrook zouden hebben, maar in dat geval hadden ze hun eigen zaak in het verleden even goed op eigen initiatief al rookvrij kunnen maken
Nadeel: dalende omzet omdat minder mensen op stap zullen gaan en heel wat mensen minder lang zullen blijven en/of minder zullen drinken (cfr. hierboven)
Nadeel: moeilijker personeel te vinden omdat het voor tappers moeilijk tot onmogelijk wordt nog tijdens de werkuren te roken, wat nu eigenlijk ook niet mag maar uiteraard toch gebeurt
Nadeel: dalende sfeer (cfr. hierboven), wat allicht niet voor alle uitbaters even belangrijk is aangezien sommigen het toch alleen maar voor het geld doen
Nadeel: problemen met de buren (cfr. hierboven), wat tot problemen met de politie kan leiden (cfr. hierboven)
Nadeel: uitbaters die zelf roken, mogen dat zelfs niet meer in hun eigen zaak
Nadeel: uitbaters die zelf roken, zullen niet meer zo gemotiveerd zijn om hun eigen zaak verder uit te bouwen en in dit licht initiatieven te nemen
Nadeel: meer kans op agressie op straat, wat in extreme gevallen tot materiële beschadigingen kan leiden (cfr. hierboven), waarvoor de uitbater in de meeste gevallen natuurlijk zelf zal opdraaien
Saldo: negatief
Voor de uitbaters van een horecazaak waar momenteel al niet meer mag worden gerookt:
Voordeel: de concurrentie van de niet-rookvrije zaken valt weg
Nadeel: geen
Saldo: positief
Voor de eigenaars van een gebouw waarin een niet door hen uitgebaat café, eetcafé of discotheek is gevestigd:
Voordeel: geen
Nadeel: de verwachte terugval van de aantrekkingskracht van de horeca zou tot een daling van de marktwaarde van hun gebouw kunnen leiden
Saldo: negatief
Voor de gemeentelijke overheden:
Voordeel: de hierboven al vermelde klachten over nachtlawaai kunnen een wapen vormen om zaken die niet binnen de eigen politieke agenda passen te sluiten
Voordeel: ten gevolge van het wegblijven of vroeger vertrekken van een aanzienlijk gedeelte van het cliënteel, wordt het gemakkelijker een sluitingsuur af te kondigen
Nadeel: leden van de gemeenteraad en van het college van burgemeester en schepenen zullen het lastig krijgen als ze in of vlak buiten een café met ontevreden rokers worden geconfronteerd, een confrontatie die des te pijnlijker wordt als ze zelf roken
Nadeel: de onvrede van een gedeelte van de bevolking kan zich electoraal uiten, zelfs al hebben de gemeentelijke mandatarissen in kwestie niets met deze federale besluitvorming te maken
Saldo: afhankelijk van de ingesteldheid van de zetelende meerderheid
Voor de federale overheid:
Voordeel: de kosten van de gezondheidszorg zullen naar alle waarschijnlijkheid eerst licht dalen, maar dit kan op voorhand moeilijk worden bewezen
Nadeel: de kosten van de gezondheidszorg zullen op langere termijn naar alle waarschijnlijkheid stijgen, aangezien mensen die langer leven ook meer niet-terminale ziektes en aandoeningen krijgen
Nadeel: aangezien rokers meestal meer roken als ze op stap gaan, zullen de inkomsten uit de taks op de verkoop van tabak en sigaretten dalen
Saldo: financieel negatief, maar het is natuurlijk de vraag hoe doorslaggevend dit argument is
Voor de buren van rokers die graag uitgaan:
Voordeel: geen
Nadeel: rokers zullen meer thuisblijven en, om toch nog enig sociaal contact te onderhouden, vaker thuis avondjes organiseren, wat betekent dat de buren nu veel meer dan vroeger met lawaai te maken krijgen
Nadeel: de rokende buren zijn vaker slechtgezind, wat tot een verslechtering van de onderlinge verstandhouding kan leiden
Saldo: negatief
Voor het openbaar vervoer:
Voordeel: geen
Nadeel: als minder mensen op stap gaan, zullen er ook minder mensen het openbaar vervoer gebruiken en daalt het aantal reizigers op bepaalde lijnen, in het bijzonder de zogenaamde nachtbussen
Saldo: negatief, tenzij De Lijn eigenlijk van bepaalde lijnen af zou willen
Voor de taxi-sector:
Voordeel: geen
Nadeel: aangezien minder mensen laat op stap gaan, zullen er ook minder mensen een taxi nodig hebben, wat natuurlijk tot een daling van de omzet zal leiden
Saldo: negatief
Voor de verkeersveiligheid:
Voordeel: geen, tenzij men opeens wil beweren dat ongevallen niet alleen door een te veel aan alcohol of cocaïne, maar ook door een te veel aan nicotine kunnen worden veroorzaakt
Nadeel: gefrustreerde rokers zullen met een slechter humeur in het verkeer circuleren, wat tot een stijging van de verkeersagressie zou kunnen leiden, maar deze theorie zal in de toekomst statistisch moeten worden onderbouwd of weerlegd
Saldo: voorlopig onbeslist
Voor het algemeen gezondheidspeil van de bevolking:
Voordeel: minder aandoeningen die het gevolg zijn van passief roken
Nadeel: mensen die langer leven omdat ze niet aan de gevolgen van roken sterven, sterven uiteindelijk aan iets anders, maar in die tussentijd krijgen ze meestal nog een hoop andere aandoeningen
Saldo: op korte termijn positief, op langere termijn onduidelijker
Voor de nog thuiswonende kinderen van rokers:
Voordeel: geen
Nadeel: de rokende ouders blijven vaker thuis of blijven minder lang weg, wat betekent dat de kinderen meer aan de gevolgen van passief roken worden blootgesteld of, indien de ouders binnen niet roken, minstens vaker met slechtgezinde ouders te maken krijgen
Saldo: negatief
Voor muzikanten en andere performers die zelf niet roken:
Voordeel: niet langer aan sigarettenrook en de gevolgen van passief roken blootgesteld
Nadeel: moeilijker om de aandacht van het publiek te trekken of te houden aangezien heel wat mensen te pas en te onpas tijdens de performance of het optreden naar buiten trekken om te gaan roken
Nadeel: in het licht van het voorgaande wordt het allicht moeilijker om boekingen vast te krijgen, maar dat zal nog moeten blijken
Saldo: onbeslist, afhankelijk van hoe erg de betrokkenen zich aan sigarettenrook storen
Voor muzikanten en andere performers die zelf roken:
Voordeel: geen
Nadeel: het wordt moeilijker om de aandacht van het publiek te trekken of te houden (cfr. hierboven)
Nadeel: het wordt moeilijker zelf een hele set neer te zetten zonder de neiging te krijgen een rookpauze in te lassen, wat de concentratie of de kwaliteit van de performance in bepaalde gevallen niet ten goede zal komen
Nadeel: het aantal boekingen zou kunnen dalen (cfr. hierboven) maar dit kan nu nog niet worden bewezen en is afhankelijk van de mate waarin de algemene omzet van de horeca daalt
Nadeel: de sfeer tijdens concerten of performances zal niet meer dezelfde zijn, zeker niet voor personen of groepen die op een of andere manier trachten een rebels imago uit te bouwen maar niet eens een sigaret mogen opsteken terwijl ze hun rebelse teksten naar voren brengen
Saldo: negatief
Voor de toeristische sector:
Voordeel: de wetgeving wordt in ons land gelijkgeschakeld met die in de buurlanden, wat voor duidelijkheid zorgt
Nadeel: ons land verliest er weer een verkoopsargument bij, want potentiële toeristen blijven niet weg omdat ze niet roken en er in cafés wel mag worden gerookt, maar blijven wel weg omdat ze zelf roken en in cafés niet mag worden gerookt
Saldo: negatief
Voor de organisatoren van stadsfestivals en vergelijkbare grootschalige evenementen:
Voordeel: geen
Nadeel: minder bezoekers en in het bijzonder minder mensen die na een evenement nog wel willen blijven hangen om na te praten, wat in de praktijk meestal betekent een pint pakken en over vanalles praten dat niets met het evenement in kwestie te maken heeft
Saldo: negatief
Voor de leefbaarheid van onze steden en gemeenten:
Voordeel: een gedeelte van de niet-rokers krijgt eindelijk wat het wil
Nadeel: de verzuring en verbittering zullen nog toenemen, zeker als het horecabezoek significant afneemt en de straten ’s avonds nog leger worden en de mensen nog meer thuis zitten te vereenzamen
Voor de democratie als systeem van politieke besluitvorming:
Voordeel: het verbod komt op een wettelijke wijze tot stand, voor zover deze evidentie als een voordeel moet worden beschouwd
Nadeel: de meedogenloze dictatuur van de hypercorrecte meerderheid verdringt de belangen en wensen van een minderheid. In feite zou niet zo zeer de mening van alle burgers maar de mening van de mensen die geregeld de horeca bezoeken of in de horeca werken een doorslaggevend effect moeten hebben. Of anders zullen we in de toekomst eens een referendum over de Oosterweelverbinding in Kortrijk of in Nijvel houden, zonder ook maar één Antwerpenaar stemrecht te verlenen.
Saldo: formeel positief, maar eigenlijk negatief voor de interne cohesie van onze samenleving
Hoewel deze bijdrage al vrij omvangrijk is, is hiermee natuurlijk het laatste nog niet gezegd. Men mag zich dan ook aan een deel 3 en een deel 4 verwachten. Ik wil gerust toegeven dat ik vanuit een op voorhand bepaald standpunt vertrek, maar ik daag tegelijkertijd wel iedereen uit om de hierboven vermelde voor- en nadelen en de bijbehorende argumenten te weerleggen.
----------
[1] Ik ga er hier wel van uit dat rokers het niet erg vinden zelf aan sigarettenrook te worden blootgesteld. Dat zou tenslotte vrij onnozel zijn.
[2] Meer bepaald de tafel van het federaal parlement.
