De kogel is door de kerk en, in dit geval, ook door de onschuldigen die toevallig in de buurt waren. De Leuvense gemeenteraad heeft besloten het Fochplein in het De Somerplein om te dopen. Op zich geen slechte beslissing, maar ik stel me hier toch weer een paar vragen bij. De motivatie voor de naamsverandering is zuiver op de graat. Als opperbevelhebber van de Geallieerde troepen tijdens de tweede helft van de Eerste Wereldoorlog was Générallisime [1] Foch medeverantwoordelijk voor de slachtpartijen die onder zijn bevel hebben plaatsgevonden. Hij heeft de oorlog natuurlijk niet veroorzaakt of gestart, maar hij is een van die zovele hogere officieren die van ver achter het front honderdduizenden jongens wiens voortbestaan hen geen bal kon schelen de dood heeft ingejaagd, enkel voor de grotere eer en glorie van het vaderland. Ferdinand Foch verdient geen plein in Leuven. Als we dan toch iets naar hem moeten vernoemen, denk ik in eerste instantie aan de Muntstraat, ondertussen zowat bezwijkend onder het gewicht van restaurantjes, waarvan de meerderheid zich zonder bekommernis om kwaliteit richt op naïeve dagjestoeristen of verkavelingsgepeupel met een verleden als VTM-kijken en een heden als algemene leegte. Misschien kunnen we, naar analogie met een gelijkaardige straat in onze hoofdstad, de Muntstraat veranderen in de Rue du Boucher Foch.
Maar waarom moet het nu gewezen rector Pieter De Somer worden? Die man is al prominent in het stadsbeeld aanwezig. De KU Leuven heeft een van haar grootste aula's naar hem vernoemd en vlak voor de ingang zelfs een van op straat zichtbaar borstbeeld laten plaatsen. Bovendien heeft de bevolking in groten getale op de sp.a gestemd. Waarom moet het dan weer een tjeef worden? Ik moet natuurlijk toegeven dat er slechtere mensen als Pieter De Somer zijn geweest. Hij is zeker geen oorlogsmisdadiger als Foch en ook binnen de ondertussen toch ietwat vreedzamergestemde christen-democratische zuil vinden we grotere gangsters. Leo Delcroix, om er zo maar eentje te noemen. Of Leo Tindemans. Of Pieter De Crem, die de restaurants in onze hervormde Muntstraat enkel langs de grove schijf van de vleesmolen mag betreden. De vraag blijft echter waarom hij is uitverkoren om Foch te vervangen. Heeft hij dan zo veel voor de stad of voor de mensheid gedaan?
Wie moest dan wel het voorrecht krijgen op de naambordjes van een van de centraalste pleinen van onze stad te prijken? Mijn voorstel is en blijft Jean Jaurès. Jaurès was voorzitter van de Franse Parti Socialiste vlak voor de Eerste Wereldoorlog. Hij probeerde op allerlei manieren de regeringen van Frankrijk en Duitsland onder druk te zetten om een diplomatieke oplossing voor hun problemen te zoeken. Hij verzette zich tegen de oorlogstaal van de machthebbers en hun kortzichtige volgelingen die enkel aan revanche voor de oorlog van 1870 dachten. Hij probeerde de oorlog te voorkomen door de arbeiders van Frankrijk en Duitsland tot stakingen aan te zetten. Zonder soldaten konden ze immers niet ten strijde trekken. Het symbool van zijn acties was het gebroken geweertje, dat men tegenwoordig nog steeds als pin op de kledij van hippie-achtige types kan ontwaren. Hij is vermoord door een nationalist, die daarna uiteraard is vrijgesproken [2]. Hij wordt in veel historische studies en geschiedkundige boeken vermeld als ongeveer de enige man in Europa die de oorlog begin 1914 nog had kunnen tegenhouden.
Ik had natuurlijk op voorhand kunnen proberen de publieke opinie en de politieke bewindvoerders van mijn standpunt te overtuigen. Ik had allerlei media kunnen gebruiken, van petitie tot facebook-groep. Maar veel zin zou het niet hebben gehad. Ik heb mijn voorstel op een onbewaakt moment namelijk eens aan de heer burgemeester zelf voorgelegd [3]. Zijn reactie was kort en veelzeggend: “Goed idee, maar daar vind ik nooit een meerderheid voor.” Daar komt het dus op neer. Het maakt niet uit wat de grootste partij is, welke nationale beroemdheid de burgemeestersjerp mag omgorden of welke standpunten de meerderheid van de bevolking inneemt. Als CD&V in de meerderheid zit, beslissen zij en niemand anders wat er gebeurt. Jaurès was geen tjeef en dus mag zijn naam zeker niet in een positieve context aan bod komen. Dat mag enkel gebeuren met de mensen en namen die bevestigen dat elke vierkante meter van Vlaanderen hen en hen alleen toekomt. Vlaanderen is van de christen-democraten. Dat is een traditie. Dat is de wil van god. Dat is het verleden, het heden en de toekomst. En iemand die door nationalisten wordt vermoord, ligt nu ook niet goed in de markt.
----------
[1] Meestal wordt het ietwat normaler klinkende 'maarschalk' of 'maréchal' gebruikt, maar de titel waarmee hij de oorlog heeft afgesloten, klinkt nog net dat tikje bombastischer.
[2] Er is gelukkig nog een klein beetje gerechtigheid. De moordenaar, ironisch genoeg Vilain genoemd, vond het 20 jaar later nodig om ook in de Spaanse burgeroorlog de linkerzijde te gaan bekampen en is daar zonder veel omhaal of proces door de republikeinen neergekogeld.
[3] Echt waar.
