Gisteren, 12 oktober 2018, woonde ik het grote verkiezingsdebat van de Leuvense Persclub bij. Ik was overigens niet de enige, want de zaal zat goed vol. Met ongeveer duizend inschrijvingen moest de organisatie zelfs van de Minnepoort naar de aula Pieter De Somer uitwijken. Dit betekent dat meer dan 1 percent van de Leuvense kiesgerechtigden dit debat wilde bijwonen en dat is best wel verrassend veel voor een dergelijk evenement. Bovendien kon wie er niet bij was het debat ook live volgen op Radio Scorpio, een zender die wel wat luisteraars kan gebruiken [1].
Ik heb geen zin om een uitgebreid verslag van alle discussies te schrijven. Daar gaat het ook niet om, want de partijprogramma's zijn gekend en wie welk standpunt heeft ingenomen, is ook vrij voorspelbaar. Mij gaat het vooral om de interactie tussen de zeven lijsttrekkers op het podium en om de reacties van het publiek.
Het publiek was natuurlijk geen representatieve weergave van de bevolking en bestond vooral uit hoger opgeleiden met een interesse in politiek. Alle stromingen waren vertegenwoordigd en de meeste partijen beschikten wel over een paar trouwe militanten om op de juiste momenten voor wat applaus te zorgen. De moderatie was in handen van de hoofdredacteur van het nieuws op ROB, nu en dan geassisteerd door experts en door lokaal journalist Luc Vanheerentals, die de hele avond blijkbaar vooral zag als een mogelijkheid om zijn nieuw boek over Leuven te promoten.
Ik zal even overlopen welke indruk de sprekers op mij hebben gemaakt. Ik doe dat in volgorde van relevantie. Het is eens iets anders dan een alfabetische rangschikking.
Hagen Goyvaerts, die blijkbaar ingenieur van opleiding is en daarmee meteen bewijst dat de exacte wetenschappen niet altijd rationele mensen voortbrengen, zat uiterst rechts op het podium [2]. Voor het debat vond hij met moeite een vijftal vriendjes die hem de hand wilden schudden, maar dat is natuurlijk geen garantie dat ze ook op hem zullen stemmen. Ook tijdens het debat zelf bleef hij in de marginaliteit verkeren. Applaus was hem niet gegund en inhoudelijk kon hij niets overbrengen dat de anderen niet beter konden verwoorden. Opvallend genoeg heeft hij geen enkele keer naar migranten, islamisering of onveiligheid verwezen. Blijkbaar vecht hij zo hard voor zijn politiek overleven dat hij zelfs het risico niet meer wil lopen iemand te beledigen. Niet meteen de beste tactiek, denk ik zo. Voor de mensen die eventueel openstaan voor het isolationistisch discours van de partij heeft een braaf Vlaams Belang nog minder aantrekkingskracht dan een provocerend Vlaams Belang.
Rik Daems, volgens Wikipedia onder meer wijnhandelaar van beroep, is en blijft een vlotte spreker, maar inhoudelijk wist hij weinig wereldschokkende punten naar voren te brengen. Nu en dan kreeg hij wel wat applaus, maar dat kwam vooral van een paar overtuigde sympathisanten in blauwe polo's met partijlogo. Hij pleitte voor een grootse langetermijnvisie op de toekomst van de stad, maar heeft die zelf blijkbaar nog niet uitgedacht. In feite kwam het erop neer dat hij de standpunten van de andere partijen wat nuanceerde zonder zelf iets totaal nieuw voor te stellen. Dat is niet hoe hij hier zelf over denkt, maar dat maakt de kiezer volgens mij niet veel uit.
Line Dewitte, uiteraard uiterst links op het podium gezeten [3], was bevlogen en kreeg regelmatig luid applaus, maar dat lag natuurlijk gedeeltelijk aan de aanwezigheid van een aantal overtuigde revolutionaire kameraden. In het infiltreren van publieke vergaderingen is de PvdA natuurlijk altijd goed geweest, maar ditmaal waren ze officieel ingeschreven. Inhoudelijk zat ze eigenlijk grotendeels op dezelfde lijn als de andere progressieve partijen, aangevuld met hier en daar een wat radicaler standpunt of voorstel. Al bij al heeft ze bewezen dat haar partij het potentieel heeft de marginaliteit te overstijgen.
Carl Devlies, het antwoord op de vraag hoe een christendemocraat uit de seventies er tegenwoordig uitziet, was ook aanwezig. Lichamelijk althans, want mentaal bevond hij zich in een anders bewegend onderdeel van het tijd-ruimtecontinuüm. Applaus heb ik niet gehoord, vooral omdat niemand na vijf woorden nog besefte dat er iemand aan het woord was. Deze oude maar nog steeds wollige badhanddoek moet dringend naar de kringloopwinkel worden gebracht. Misschien heeft iemand anders er nog wat aan.
Lorin Parys, over wie ik nog even herhaal dat hij ons een pervertering van de ruimtelijke ordening als Uplace door de strot wilde duwen, is natuurlijk de grootste uitdager van het huidig bestuur. Zijn belangrijkste stelling was eigenlijk dat het na 24 jaar tijd is om eens een coalitie zonder socialisten op de been te brengen. Inhoudelijk maakte het allemaal niet zo veel uit. Zijn antwoorden op de vragen waren niet schokkend of extreem, maar onderstreepten steeds weer het centrale programmapunt van de partij. De N-VA wil zelf aan de macht komen en dat is belangrijker dan de maatschappelijke problemen die tijdens het debat werden besproken.
En dan blijven er nog twee over. Ik vind het moeilijk in te schatten wiens bijdrage aan het debat nu het relevantst was, want in feite waren Mohamed Ridouani en David Dessers live, voor de ogen van het publiek, al de coalitiebesprekingen aan het voeren waarvan ze hopen dat ze maandag in alle ernst beginnen. Ze struikelden over elkaar om het eens te zijn over het klimaat, huisvesting en mobiliteit. Hier en daar werden andere accenten gelegd, maar het was duidelijk dat ze klaarstaan om samen te werken. Het publiek leek zich daar niet aan te storen. Samen hebben ze ook het vaakst en het luidst applaus gekregen, zowel voor hun eigen standpunten als voor hun kritiek op de rechtse partijen.
Nog twee dagen en ik kan aan mijn volgende tekst beginnen. Het is spannend, maar niet op dezelfde manier als een film of een boek dat kunnen zijn. Daarvoor hangt er namelijk te veel van af. Dit is spannend omdat er wordt beslist over de toekomst. In mei 2019 zijn het opnieuw verkiezingen en de gemeentelijke resultaten zullen al veel duidelijk maken.
----------------------
[1] Wie ook die uitzending heeft gemist, kan het hele debat overigens online bekijken.
[2] Tenminste toch vanuit mijn perspectief in de zaal. We kunnen daar flauwe mopjes over maken, maar vanuit het oogpunt van de andere sprekers zat hij natuurlijk uiterst links.
[3] Zie voetnoot 2.
