Malcolm klaagt eens te meer een staaltje van politieke hypocrisie aan

Het is de meeste mensen waarschijnlijk ontgaan, maar er is begin deze maand heel wat commotie ontstaan rond een advertentiecampagne op de bussen en trams in Antwerpen. De organisatie BE Vegan heeft gedurende welgeteld een dag de boodschap “Melk is dodelijk – voor 150.00 kalveren” op de zijkant van een hoop bussen en trams laten plaatsen. Eigenlijk was het de bedoeling de campagne langer te laten lopen, maar na een reeks klachten van beledigde boeren en een persoonlijke interventie van minister Lydia Peeters heeft De Lijn alle afbeeldingen vroegtijdig verwijderd.

Op zich zou ik hier niet zo veel aandacht aan besteden, ware het niet dat diezelfde minister op 17 oktober 2019 in het Vlaams Parlement een reeks waarlijk wraakroepende uitspraken over heel deze kwestie heeft gedaan. Ik beperk met tot een aantal citaten, maar ik kan iedereen garanderen dat ik de zinnen niet uit een genuanceerde context heb gehaald om haar in een slechter daglicht te plaatsen.

“We hebben altijd duidelijk geweten dat het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) ook specifieke campagnes ten behoeve van meer melkgebruik voert. Ik denk dat we daar allemaal achterstaan en dat we het er allemaal over eens zijn dat deze campagne [van BE Vegan dus] wansmakelijk is.”

“Ik heb dan ook onmiddellijk het initiatief genomen om contact met De Lijn op te nemen. De Lijn is een extern verzelfstandigd agentschap met een eigen directie en een eigen raad van bestuur. Ik heb De Lijn gecontacteerd met de mededeling dat dit niet kan en de vraag de campagne stop te zetten.”

“Ik vind dat op basis van die deontologische code voorafgaandelijk had kunnen worden beslist dat deze advertentie niet zou worden toegelaten. Het is echter voor interpretatie vatbaar. Ik heb het advies van de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame (JEP) gelezen. De JEP vindt deze campagne niet denigrerend.”

“We zullen De Lijn opnieuw vragen hoe dit in de toekomst kan worden vermeden. De Lijn moet er alleszins voor zorgen dat het geen polariserende of denigrerende campagnes zijn.”

Ik trek uit deze samenvatting drie conclusies en geen daarvan maakt een mens vrolijk.

Ten eerste vindt de minister het blijkbaar geoorloofd een overheidsinstantie mee te delen dat een contract moet worden verbroken omdat iets haar stoort. De Lijn is een extern verzelfstandigd agentschap en bepaalt, binnen de grenzen van de beheersovereenkomst en de begroting, haar eigen beleid. Tenzij de Boerenbond klaagt, want campagnes die tot een verkleining van onze overmaatse veestapel kunnen leiden, zijn wansmakelijk.

Ten tweede hebben we al voldoende overbodige ministers en is het niet nodig ook nog een minister van Censuur te benoemen. Ik eet zelf te graag kaas om een melkverwerpende veganist te worden, maar als veganistische organisaties me een schuldgevoel willen aanpraten, is dat hun goed recht. Technisch gezien, is het ook het recht van het Vlaams Belang tijdens verkiezingscampagnes folders in mijn brievenbus te steken. Die folders belanden rechtstreeks in de papiermand, maar dat doet er niet toe. Het recht om campagne te voeren, is niet selectief.

Ten derde mag De Lijn blijkbaar geen polariserende campagnes toelaten. Dat de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame de campagne niet veroordeelt, speelt blijkbaar geen rol. Wie heeft er nood aan experts als potentiële kiezers klagen? Maar als een campagne tegen melk polariserend is, is de door de minister aangehaalde campagne voor meer melkconsumptie dan niet polariserend ten aanzien van veganisten? Bemerk ik hier ergens een dubbele moraal? Of schuilt het polariserende erin dat niemand iets mag vertellen dat de inkomsten van de landbouwers zou kunnen schaden?

Er is nochtans een gemakkelijke oplossing voor dit probleem. Mijn suggestie ligt zo voor de hand dat het me verwondert dat geen enkele Vlaamse volksvertegenwoordiger op hetzelfde idee is gekomen.

Als de traditionele landbouwsector, zoals ik het voor het gemak even zal omschrijven, zich stoort aan de campagne van BE Vegan, kan die sector altijd zelf een hoop advertentieruimte afhuren en bussen laten rondrijden met de slogan “Biefstuk is lekkerder dan quorn”. BE Vegan kan de week nadien repliceren met de boodschap “Quorn is ethischer dan rundsvlees”. Zo kunnen ze op weekbasis een openbaar debat voeren, elk met de eigen standpunten en in alle rust, want in tegenstelling tot de sprekers tijdens een televisiedebat wordt een advertentie op een bus nooit onderbroken. De mensen zullen er zeker over spreken en beide kampen zullen hun voorstanders vinden.

En wie wordt daar beter van? Wel, De Lijn natuurlijk. En dus ook de passagiers van ons openbaar vervoer, dat al die advertentie-inkomsten echt kan gebruiken. Wie kan daar iets op tegen hebben?