In deze nieuwe reeks probeer ik een aantal valse begrippen te ontmaskeren en eerlijker of correcter alternatieven te suggereren. De volgorde waarin de begrippen aan bod komen, is vrij toevallig gekozen en moet niet als een rangorde worden geïnterpreteerd. De tweede aflevering in de reeks draait om een zeer misleidend begrip dat op het eerste gezicht zeer positief lijkt, maar eigenlijk te onvolledig is om de kern van het probleem te raken.
Het gebruik van een vals begrip is in mijn ogen niet hetzelfde als een vergissing. Het gaat hier wel degelijk om woorden en uitdrukkingen die moedwillig, met voorbedachten rade en om zuiver ideologische redenen verkeerd worden gebruikt om de indruk te wekken dat een bepaald politiek standpunt eigenlijk een objectieve en rationele vaststelling is. Ik heb het hier, met andere woorden, over subtiel verborgen propagandaboodschappen die zo wijdverspreid worden gebruikt dat velen niet meer beseffen dat ze de werkelijkheid niet correct weergeven.
Vals begrip: Armoedebestrijding
Aanverwante terminologie: allerlei termen om maatregelen ten gunste van de armste burgers te omschrijven
Valse betekenis: Elke samenleving kent ongelijkheid. Sommige mensen vallen uit de boot en leven in armoede. In sommige landen, waaronder de meeste Westerse landen, neemt de overheid maatregelen om die armoede aan te pakken. Die maatregelen kunnen divers van aard zijn, maar ze dienen allemaal hetzelfde doel, namelijk de armen uit hun beklagenswaardige financiële situatie tillen.
Echte betekenis: Armoede is een zeer relatief begrip. Het is namelijk niet gebonden aan een bepaald getal. Iemand is niet arm omdat hij weinig bezit of weinig verdient. Het gaat enerzijds om de verhouding tussen de lage inkomens en vermogens en de hoge inkomens en vermogens en anderzijds om de verhouding tussen de koopkracht van de mensen en de kostprijs van wat ze nodig hebben. Als iemand 1 miljoen euro bezit, maar het kleinste huis 1,5 miljoen euro kost, is hij niet rijk. Als iemand 1 miljoen euro bezit en de grootste villa 0,5 miljoen euro kost, is hij wel rijk. Als iemand jaarlijks 50.000 euro verdient en het gemiddeld loon 53.000 euro bedraagt, is hij niet arm. Als iemand jaarlijks 50.000 euro verdient en het gemiddeld loon 130.000 euro bedraagt, is hij wel arm. Het probleem heeft niets te maken met bedragen, maar met verhoudingen. De mensen die zich voor de armen inzetten, willen eigenlijk niet de armoede bestrijden. Ze willen de ongelijkheid bestrijden. Zo zijn in veel steden de huizen voor gewone mensen onbetaalbaar geworden omdat de prijzen worden opgedreven door rijke mensen die er gerust veel geld voor kunnen neertellen. Wie de ongelijkheid wil bestrijden, moet zich niet enkel focussen op de armoede waarin de onderlaag zich bevindt. Als zowel de uitkeringen van de allerarmsten als de lonen van de allerrijksten stijgen, blijft de verhouding identiek. Wie de ongelijkheid wil bestrijden, moet niet enkel iets doen aan extreme armoede, maar ook aan extreme rijkdom.
Gesuggereerd begrip: ongelijkheidsbestrijding
Aanvaardbare varianten: gelijkheidsbeleid of, op meer provocatieve momenten, rijkdombestrijding
